Zasiedzenie jest to sposób nabycia własności rzeczy (np. nieruchomości) lub niektórych innych praw (np. użytkowania wieczystego) przez długotrwały upływ czasu związany z wykonywaniem uprawnień właścicielskich przez osobę niebędącą właścicielem. Jednocześnie przez zasiedzenie dotychczasowy właściciel traci prawo własności.
Możliwość zasiedzenia nieruchomości nie zależy od tego, czy nieruchomość na urządzoną księgę wieczystą.
Jakie są przesłanki zasiedzenia nieruchomości?
Aby doszło do nabycia nieruchomości poprzez zasiedzenie muszą być spełnione dwie przesłanki:
- posiadacz nieruchomości musi władać nieruchomością jak posiadacz samoistny;
- musi upłynąć ustawowy termin zasiedzenia.
Kto może nabyć własność nieruchomość poprzez jej zasiedzenie?
Własność nieruchomości w drodze zasiedzenia może nabyć wyłącznie osoba, która nie jest jej właścicielem, jednak faktycznie włada rzeczą jak właściciel, czyli jest posiadaczem samoistnym. O tym czy posiadanie ma charakter samoistny, czyli że posiadacz włada nieruchomością jak właściciel, decydują okoliczności faktyczne o charakterze przede wszystkim zewnętrznym, czyli dostrzegalnym dla innych osób. Mogą one polegać np. na zagospodarowaniu nieruchomości poprzez zabudowanie jej, ogrodzenie, zasadzenie drzew.
Ustawowy termin zasiedzenia.
W zależności od tego czy posiadacz posiada nieruchomość w dobrej czy złej wierze odpowiednio musi posiadać nieruchomość nieprzerwalnie przez 20 lat albo 30 lat.
Dobra a zła wiara.
Dobra wiara posiadacza polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje. Dobra wiara posiadacza występuje również wtedy, gdy z przyczyn usprawiedliwionych, a więc bez niedbalstwa nie wie on o tym, że nie przysługuje mu prawo własności.
Ochrona małoletniego przed utratą własności.
Jeżeli właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania pełnoletności przez właściciela.
Posiadanie poprzednika.
Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienia posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzednio posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Powyższe stosuje się w szczególności, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.
