Upadłość konsumencka to używane w języku prawniczym określenie na odrębne postępowanie upadłościowe przewidziane dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Ma ono na celu oddłużenie osoby, której niewypłacalność nie jest następstwem zawinionego działania czy też rażącego niedbalstwa.
Przeprowadzenie procedury skutkuje umorzeniem zobowiązań powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości.
Warunkiem zaistnienia powyższego jest uczciwe i zgodne z przepisami zachowanie dłużnika w toku całego postępowania upadłościowego.
Przesłanki ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Posiadanie konsumenckiej zdolności upadłościowej nie jest jedynym warunkiem jej ogłoszenia. Przepisy wskazują dodatkowe okoliczności, które muszą zaistnieć – przesłanki pozytywne- oraz okoliczności, których wystąpienie skutkuje oddaleniem wnioski – przesłanki negatywne.
Oba typy przesłanek są badane przez sąd upadłościowy na etapie postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku.
Przesłanki pozytywne:
- posiadanie wierzyciela, chociaż jednego, któremu przysługuje roszczenie o charakterze pieniężnym;
- niewypłacalność, tj. sytuacja, w której dłużnik utracił zdolność wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeśli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące;
Przesłanki negatywne:
- umyślność, tj. jeśli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób umyślny;
- rażące niedbalstwo;
Przebieg upadłości konsumenckiej.
Przebieg upadłości konsumenckiej podzielić można na trzy etapy.
Po pierwsze postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej wszczyna wniosek złożony przez dłużnika we właściwym sądzie.
Na tym etapie badane jest czy wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne, a następnie oceniane jest, czy zostały spełnione przesłanki uzasadniające ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Przeprowadza się rozprawę, na której przesłuchuje się dłużnika. Sąd kończy postępowanie wydając postanowienie, na którym sąd ogłasza upadłość albo ten wniosek oddala.
Po wydaniu postanowienia następuje kolejny etap, tj. właściwe postępowanie upadłościowe, które przeprowadzone jest przez syndyka pod nadzorem sędziego komisarza.
Wtedy ustala się skład masy upadłościowej, sporządza listę wierzycieli oraz przeprowadza likwidację wszystkich składników masy upadłości. Likwidacja następuje tylko i wyłącznie wtedy, jeśli dłużnik posiadał majątek wchodzący w jej skład, w innym wypadku syndyk poprzestaje na sporządzeniu tylko listy wierzytelności.
Ostatnim etapem postępowania upadłościowego, o ile nie dojdzie do zawarcia układu, jest orzeczenie o umorzeniu zobowiązań dłużnika lub ewentualnie wykonanie planu spłaty wierzycieli.
