Kiedy powstaje majątek wspólny małżonków?

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Co należy do majątku wspólnego małżonków?

Do majątku wspólnego małżonków należą w szczególności:

• pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
• dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
• kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Co należy do majątku osobistego małżonków?

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
• prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytuły zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Kiedy może zostać dokonany podział majątku wspólnego małżonków?

Podział majątku wspólnego małżonków może zostać przeprowadzony w trakcie sprawy o rozwód, jak i po jej zakończeniu. Na wniosek jednej ze stron, sąd w wyroku orzekającym rozwód może orzec o kwestii podziału majątku wspólnego, o ile przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernych trudności i zwłoki w postępowaniu. Co do zasady, przy podziale majątku wspólnego uwzględnia się stan majątku z chwili zniesienia współwłasności, a wartość tego majątku z chwili orzekania.

Który sąd jest właściwy miejscowo w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków?

W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami właściwy jest sąd miejsca położenia majątku, a jeżeli wspólność ustała przez śmierć jednego z małżonków – sąd spadku.

Rozliczenie nierównych udziałów w majątku wspólnym, rozliczenie nakładów i wydatków.

W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.
Choć zgodnie z przepisem art. 43 KRO, każdy z małżonków ma taki sam udział w majątku wspólnym, na wniosek jednej ze stron sąd może orzec nierówne udziały w majątku. Przy ustalaniu udziałów są bierze wówczas pod uwagę nie tylko wysiłek, jaki strona wniosła w budowanie wspólnego majątku ale też pracę jaką wykonała na rzecz swojej rodziny, czyli opieka nad dziećmi, piecza nad gospodarstwem domowym. Należy pamiętać, że duży finansowy wkład jednego z małżonków do majątku wspólnego, nie przesądza jeszcze o kwestii nierównych udziałów.
O zwrocie nakładów i wydatków poczynionych z majątku osobistego jednego z małżonków do majątku wspólnego, bądź z majątku wspólnego na rzecz majątku jednego z małżonków, decyduje sąd na podstawie wniosku złożonego w tym przedmiocie. Również w tym przypadku udowodnienie poczynionych nakładów lub wydatków należy do osoby, która wnioskuje o ich zwrot.

Jaka jest wysokość opłaty od wniosku o podział majątku wspólnego małżonków?

Opłatę stałą w kwocie 1000 zł pobiera się od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowe. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł.