ROZWÓD

Jakie są przesłanki orzeczenia rozwodu?

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Kiedy orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne?

Rozwód nie jest dopuszczalny, mimo iż między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyraził zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgodny na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Co to znaczy trwały i zupełny rozkład pożycia?

Przez „rozkład pożycia” należy rozumieć ustanie wspólnego pożycia małżeńskiego, którego utrzymywanie jest obowiązkiem małżonków. Pożycie małżeńskie wyraża się w szczególnego rodzaju wspólnocie duchowej, fizycznej i gospodarczej. Rozkład pożycia przejawia się zatem w ustaniu małżeńskiej więzi uczuciowej, fizycznej (intymnej) oraz gospodarczej. Rozkład pożycia małżeńskiego jest procesem rozciągniętym w czasie, a nie zdarzeniem jednorazowym.

O zupełności i trwałości rozkładu pożycia może świadczyć zgoda obojga małżonków na rozwód. Zgoda małżonków nie zwalnia sądu z obowiązku zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Podstawową więzią składającą się na wspólne pożycie małżeńskie jest więź duchowa. Do uznania, że między małżonkami brak jest wspólnoty duchowej, nie jest konieczne stwierdzenie wrogiego lub choćby niechętnego stosunku ich do siebie.

Rozkład pożycia może nastąpić nie tylko, gdy więź duchowa ustała po stronie obojga małżonków, lecz także wyłącznie jednego z nich.”Wspólne pożycie” małżeńskie co do zasady obejmuje utrzymywanie stosunków seksualnych między małżonkami, czyli tzw. więź fizyczną (inaczej: intymną, seksualną, cielesną). Zanik tej więzi może być przejawem zupełnego rozkładu pożycia małżonków, aczkolwiek może mieć również charakter usprawiedliwiony.

W wytycznych z 1955 r. SN zauważył, że ,,ustanie wspólnoty fizycznej lub gospodarczej może w konkretnym przypadku nie stanowić objawu rozkładu, jeżeli wynika ono z okoliczności niezależnych od małżonków lub z ich zgodnej woli uzasadnionej okolicznościami życiowymi. Przykładem takiej sytuacji może być ustanie współżycia fizycznego na skutek choroby małżonka, rozłączenie małżonków spowodowane pobytem w szpitalu, długotrwałym wyjazdem służbowym, pracą zarobkową małżonków w różnych odległych od siebie miejscowościach, itp..

Trwałość rozkładu pożycia można stwierdzić dopiero, gdy rozkład jest już zupełny. W świetle orzecznictwa SN, rozkład pożycia jest trwały, gdy brak jest perspektyw (widoków) powrotu małżonków do wspólnego pożycia.
Do uznania, że rozkład jest trwały nie jest konieczne stwierdzenie, że powrót małżonków do pożycia jest bezwzględnie wyłączony. Wystarczy oparta na doświadczeniu życiowym ocena, że w okolicznościach sprawy powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi. Należy przy tym mieć na uwadze indywidualne cechy charakteru małżonków.

Wina rozkładu pożycia.

Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekanie o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Orzeczenie o winie rozkładu pożycia sąd zamieszcza w sentencji wyroku rozwodowego. Winę rozkładu pożycia ponosi jeden z małżonków albo oboje małżonkowie albo żaden z małżonków.

Małżonek może wystąpić z żądaniem zaniechania orzekania o winie zarówno przed sądem pierwszej, jak i drugiej instancji, może też cofnąć to żądanie, tak jak i zgodę orzeczenie rozwodu, aż do chwili zamknięcia rozprawy w drugiej instancji.
W przypadku cofnięcia zgody na zaniechanie orzekania o winie przez jedną ze stron żądanie zaniechania lub zgoda drugiej strony traci znaczenie.

Między zachowaniem małżonka, a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego, musi istnieć związek przyczynowy. A zatem nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich stanowić będzie o winie danego małżonka lecz tylko te, które miało wpływ na spowodowanie bądź utrwalenie rozkładu pożycia małżeńskiego. Wina rozkładu pożycia może być winą umyślną lub nieumyślną. Element obiektywny winy zachodzi wtedy, gdy zachowanie małżonka narusza jego obowiązki ustawowe lub wypływające z zasad współżycia społecznego. Winę ponosić może jedynie osoba działająca świadomie (osoba poczytalna).

Przy przypisywaniu małżonkom w wyroku rozwodowym winy nie ma znaczenia okoliczność, który z małżonków ponosi winę większą, a który mniejszą. Zaznaczyć również należy, że związanie się jednego z małżonków z innym partnerem w czasie trwania małżeństwa, lecz po dacie, w której nastąpił już zupełny i trwały rozkład pożycia między małżonkami, nie daje podstawy do przypisania temu małżonkowi winy za ten rozkład.

Przebaczenie.

Przebaczenie powinno być brane pod uwagę przy badaniu rozkładu pożycia. Może świadczyć o istnieniu między małżonkami więzi uczuciowej. Przebaczenie nie może jednak wyłączać dopuszczalności orzeczenia rozwodu, jeżeli faktycznie istnieje zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Postępowanie w sprawie o rozwód.

Postępowanie w sprawie o rozwód toczy się w trybie procesowym. Regulowane jest przez przepisy o postępowaniu odrębnym w sprawach małżeńskich.

Kto może żądać rozwodu?

Żądać rozwodu może każdy z małżonków. W postępowaniu o rozwód nie mogą brać udziały osoby trzecie. Nie jest dopuszczalna interwencja uboczna. Sprawa o rozwód ma charakter ściśle osobisty.

Jaki sąd jest właściwy w sprawie o rozwód?

Sprawa rozwodowa przeprowadzana jest przez sąd okręgowy. Powództwo wytacza się przez sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. Sprawa o rozwód prowadzona jest przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawności nie zagraża moralności. Rozprawa odbywa się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jednak w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postępowanie ulega zawieszeniu. Podjęcie postępowania następuje na wniosek powoda, nie wcześniej jednak niż po upływie 3 miesięcy od dnia zawieszenia postępowania. W razie niezgłoszenia takiego wniosku w ciągu roku po zawieszeniu, sąd umarza postępowanie. Jeżeli strona wezwana do osobistego stawiennictwa nie stawi się bez usprawiedliwionych powodów na posiedzenie, sąd może skazać ją na grzywnę według przepisów o karach za niestawiennictwo świadka, nie może jednak nakazać przymusowego sprowadzenia jej do sądu.

Jaka jest wysokość opłaty od pozwu.

Opłata od pozwu o rozwód wynosi 600 zł.

Wyrok w sprawie rozwodowej.

Wyrok orzekający rozwód ma charakter konstytutywny. Jego uprawomocnienie się skutkuje rozwiązaniem małżeństwa. Wyrok jest skuteczny wobec osób trzecich, z wyjątkiem części orzekające o prawach i roszczeniach majątkowych rozpoznawanych łącznie z prawami niemajątkowymi. Od wyroku w sprawie o rozwód przysługuje apelacja do sądu apelacyjnego. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna.

Elementy wyroku rozwodowego.

• władza rodzicielska i kontakty

W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W przypadku braku porozumienia, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez obojga rodziców, sąd rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego małżonka do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem

• rozstrzygnięcie sądu w przypadku zajmowania wspólnego mieszkania przez małżonków

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonanie władzy rodzicielskiej.

• Podział majątku wspólnego małżonków

Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Informujemy, że od dnia 31 lipca 2018 r. prowadzimy sprawy rozwodowe także w Bełchatowie, ul. Kościuszki 16 A lokal 5 (II piętro).
Poniedziałek – Piątek: 08:00 – 20:00