Skazanie bez rozprawy – art. 335 k.p.k.
Wniosek o skazanie bez rozprawy jest jedną z konsensualnych form zakończenia postępowania przygotowawczego. W doktrynie określa się instytucję z art. 335 także jako postępowanie skrócone.
Inicjatywa w tym zakresie zmierzała do redukcji postępowania przygotowawczego, gdy istnieje możliwość radykalnego jego skrócenia w związku z materiałem dowodowym i postawą sprawcy.
Przesłanki stosowania instytucji skazania bez rozprawy
Przesłankami stosowania instytucji skazania bez rozprawy są:
1) przyznanie się do winy i złożenie wyjaśnień;
2) ustalenie prawdy obiektywnej w świetle złożonych wyjaśnień lub ewentualnie przeprowadzonych dowodów, jeżeli są konieczne dla oceny ich wiarygodności;
3) zgoda oskarżonego rozumiana jako akceptacja uzgodnionych z oskarżonym kar lub środków karnych. Akceptacja ze strony oskarżonego musi być w pełni dobrowolna, oświadczenie woli musi być niewadliwe, złożone osobiście lub pisemnie bądź do protokołu przesłuchania, a zatem w tej sytuacji wykluczony jest podstęp;
4) zgodność z interesem pokrzywdzonego. Musi być uwzględniona funkcja kompensacyjna prawa karnego. Odnosić się ona będzie głównie do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, ale również do samego wymiaru kary i środków karnych, które nie mogą być zbyt łagodne;
5) właściwa postawa oskarżonego. Postawą wskazującą, że cele postępowania zostaną osiągnięte może być chociażby chęć naprawienia szkody, skrucha, pogodzenie się z pokrzywdzonym, zadośćuczynienie za krzywdę moralną;
Akceptacja przez oskarżonego treści wniosku złożonego w trybie 335 § 1 k.p.k. nie zwalnia sądu, a wcześniej prokuratora, od obowiązku zbadania, czy oskarżony jest rzeczywiście winny popełnienia zarzuconego mu przestępstwa, przy czym przepis wyraźnie ogranicza zakres podstawy dowodowej, która jest punktem odniesienia dla tej oceny. Oznacza to, że zebrane dowody – w zakresie, w jakim określa to przepis – muszą w sposób oczywisty wskazywać na popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu i istotne jego okoliczności.
Czy warto rozważyć taką możliwość?
Tak naprawdę zależy to od indywidualnej sytuacji oskarżonego. Zawsze warto rozważyć taką możliwość przede wszystkim dlatego, gdyż ustalając wymiar kary z organami ścigania ma się większą pewność co może spotkać oskarżonego za dany czyn. Następnie trzeba mieć na uwadze, że z powodu współpracy z organami ścigania niewątpliwie można liczyć na łagodniejszy wymiar kary.
